Thuốc tránh thai khẩn cấp là một biện pháp phòng ngừa thai kỳ không mong muốn trong những tình huống khẩn cấp, như khi quan hệ tình dục không bảo vệ hoặc khi biện pháp tránh thai thông thường bị thất bại. Đây là loại thuốc có tác dụng nhanh chóng giúp ngừng quá trình thụ thai, giảm nguy cơ mang thai ngoài ý muốn.
1. Thuốc tránh thai khẩn cấp là gì?
Thuốc tránh thai khẩn cấp, hay còn gọi là "thuốc tránh thai ngày hôm sau", là một dạng thuốc được thiết kế để ngăn chặn hoặc trì hoãn quá trình rụng trứng, từ đó ngăn cản sự thụ tinh của trứng và tinh trùng. Thuốc có thể được sử dụng trong vòng 72 giờ (3 ngày) sau khi quan hệ tình dục không bảo vệ hoặc khi các phương pháp tránh thai khác thất bại, như bao cao su rách hoặc quên uống thuốc tránh thai hàng ngày.
2. Các loại thuốc tránh thai khẩn cấp
Hiện nay trên thị trường có nhiều loại thuốc tránh thai khẩn cấp khác nhau, nhưng các loại thuốc này chủ yếu có chứa một trong hai thành phần chính là levonorgestrel hoặc ulipristal acetate.
a) Levonorgestrel
Levonorgestrel là một loại hormone tổng hợp có tác dụng ngăn chặn quá trình rụng trứng, làm đặc dịch nhầy cổ tử cung, từ đó ngăn cản tinh trùng di chuyển vào tử cung. Một số sản phẩm phổ biến chứa levonorgestrel gồm:
- Postinor
- Next Choice
- Take Action
Các loại thuốc này có thể có tác dụng trong vòng 72 giờ sau khi quan hệ tình dục, nhưng hiệu quả sẽ giảm dần theo thời gian. Vì vậy, để đạt hiệu quả cao nhất, thuốc cần được uống càng sớm càng tốt sau khi quan hệ không bảo vệ.
b) Ulipristal Acetate
Ulipristal acetate là một loại thuốc tránh thai khẩn cấp mới và mạnh mẽ hơn, có tác dụng ngừng quá trình rụng trứng ngay cả khi trứng đã bắt đầu phát triển. Một số loại thuốc chứa ulipristal acetate gồm:
- EllaOne
Ulipristal acetate có thể sử dụng hiệu quả trong vòng 120 giờ (5 ngày) sau quan hệ tình dục, vì vậy nó cho phép bạn có thêm thời gian để xử lý tình huống. Tuy nhiên, cũng như levonorgestrel, thuốc cần được dùng càng sớm càng tốt để đạt hiệu quả tối ưu.
3. Cách dùng thuốc tránh thai khẩn cấp
a) Thời gian sử dụng
Để thuốc tránh thai khẩn cấp có hiệu quả cao nhất, bạn nên uống thuốc càng sớm càng tốt sau quan hệ tình dục không bảo vệ. Tuy nhiên, thời gian sử dụng có thể khác nhau tùy vào từng loại thuốc:
- Thuốc chứa levonorgestrel hiệu quả nhất khi được sử dụng trong vòng 72 giờ (3 ngày) sau quan hệ.
- Thuốc chứa ulipristal acetate có thể sử dụng hiệu quả trong vòng 120 giờ (5 ngày).
b) Cách sử dụng
Thông thường, thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ cần uống một liều duy nhất. Tuy nhiên, đối với một số loại thuốc, bạn có thể cần uống một viên sau 12 giờ, vì vậy bạn cần tham khảo kỹ hướng dẫn của nhà sản xuất hoặc lời khuyên từ bác sĩ. Ngoài ra, để đảm bảo hiệu quả, bạn nên tránh uống thuốc với các loại thức ăn hoặc đồ uống có thể ảnh hưởng đến sự hấp thụ thuốc.
c) Lưu ý khi sử dụng
- Thuốc tránh thai khẩn cấp không phải là biện pháp tránh thai thường xuyên, nó chỉ nên sử dụng trong những tình huống khẩn cấp.
- Thuốc không có tác dụng bảo vệ chống lại các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
- Nếu sau khi uống thuốc mà bạn bị nôn trong vòng 2 giờ, bạn cần uống lại một viên thuốc khác vì thuốc có thể chưa được cơ thể hấp thụ đầy đủ.
- Nếu kinh nguyệt của bạn bị trễ hơn một tuần so với ngày dự tính, bạn nên thử thai để xác nhận kết quả.
4. Những điều cần lưu ý
Thuốc tránh thai khẩn cấp không phải là phương pháp tránh thai chính thức mà chỉ là biện pháp tạm thời. Do đó, việc sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp thường xuyên có thể gây rối loạn chu kỳ kinh nguyệt và không đảm bảo hiệu quả cao như các phương pháp tránh thai khác như thuốc tránh thai hàng ngày, bao cao su, hay vòng tránh thai.
Ngoài ra, bạn cũng nên tìm hiểu thêm về các biện pháp tránh thai lâu dài và an toàn hơn để bảo vệ sức khỏe sinh sản của mình, đặc biệt là khi có những quan hệ tình dục không bảo vệ.
Kết luận
Thuốc tránh thai khẩn cấp là một công cụ hữu ích giúp phụ nữ có thể giảm thiểu nguy cơ mang thai ngoài ý muốn trong các tình huống khẩn cấp. Tuy nhiên, nó không phải là giải pháp lâu dài và không có khả năng bảo vệ chống lại các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Do đó, việc sử dụng thuốc đúng cách và kết hợp với các phương pháp tránh thai khác là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe sinh sản của bạn.
