Trẻ thế nào được coi là dậy thì sớm?

Trẻ thế nào được coi là dậy thì sớm?
Vinmec

Dậy thì là một quá trình sinh lý tự nhiên, đánh dấu sự chuyển biến từ tuổi thiếu niên sang tuổi trưởng thành. Quá trình này thường bắt đầu ở tuổi 8-13 đối với trẻ gái và 9-14 đối với trẻ trai. Tuy nhiên, dậy thì sớm là hiện tượng khi quá trình này bắt đầu trước độ tuổi bình thường. Vậy trẻ thế nào được coi là dậy thì sớm? Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các dấu hiệu nhận biết dậy thì sớm, nguyên nhân và cách điều trị cho trẻ.

1. Khái niệm dậy thì sớm

Dậy thì sớm được hiểu là khi một trẻ có sự phát triển các đặc điểm sinh lý của tuổi dậy thì trước độ tuổi bình thường. Đối với trẻ gái, nếu có sự xuất hiện của các đặc điểm dậy thì như phát triển tuyến vú, mọc lông mu hoặc hành kinh trước tuổi 8, thì được coi là dậy thì sớm. Đối với trẻ trai, dấu hiệu dậy thì sớm là sự phát triển của cơ quan sinh dục, mọc lông nách, lông mu, hoặc phát triển giọng nói trước tuổi 9.

Dậy thì sớm có thể được chia thành hai loại:

Dậy thì sớm thật sự: Do sự rối loạn của hệ thống nội tiết, khiến cơ thể bắt đầu phát triển các đặc điểm dậy thì một cách sớm hơn bình thường.
Dậy thì sớm giả: Là khi trẻ có những dấu hiệu như phát triển tuyến vú, lông mu, nhưng không có sự thay đổi trong sự phát triển của các cơ quan sinh dục hoặc sự thay đổi trong hormone sinh dục.

2. Dấu hiệu nhận biết dậy thì sớm

Khi trẻ bắt đầu có các dấu hiệu dậy thì sớm, cha mẹ cần lưu ý để kịp thời nhận diện và có biện pháp can thiệp. Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến của dậy thì sớm:

Trẻ gái: Nếu trẻ gái dưới 8 tuổi có dấu hiệu phát triển tuyến vú, bắt đầu có kinh nguyệt sớm, hoặc có lông mu, lông nách, thì rất có thể là dấu hiệu của dậy thì sớm.
Trẻ trai: Nếu trẻ trai dưới 9 tuổi có sự phát triển của cơ quan sinh dục, giọng nói thay đổi hoặc có lông nách, lông mu, thì đây cũng là những dấu hiệu cảnh báo dậy thì sớm.

Ngoài ra, trẻ có thể xuất hiện các dấu hiệu khác như tăng trưởng chiều cao nhanh chóng, thay đổi về tâm lý (trở nên hay cáu kỉnh, dễ thay đổi cảm xúc), tăng sự phát triển cơ bắp (đặc biệt là ở trẻ trai).

3. Nguyên nhân dậy thì sớm

Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra tình trạng dậy thì sớm. Một số nguyên nhân chủ yếu có thể kể đến là:

Yếu tố di truyền: Nếu trong gia đình có người từng trải qua dậy thì sớm, trẻ cũng có nguy cơ cao gặp phải tình trạng này.
Rối loạn nội tiết: Các rối loạn về hormone như tăng cường sản xuất estrogen hoặc testosterone có thể kích thích quá trình dậy thì bắt đầu sớm.
Chấn thương hoặc bệnh lý: Một số trường hợp bị chấn thương đầu, nhiễm trùng hoặc có các bệnh lý liên quan đến tuyến yên, tuyến giáp cũng có thể dẫn đến dậy thì sớm.
Tiếp xúc với hóa chất: Một số hóa chất trong môi trường sống (ví dụ như các chất gây rối loạn nội tiết) có thể ảnh hưởng đến sự phát triển hormone trong cơ thể trẻ, từ đó gây ra dậy thì sớm.

4. Hệ lụy của dậy thì sớm

Dậy thì sớm không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất mà còn gây ra nhiều vấn đề tâm lý cho trẻ. Trẻ có thể cảm thấy lạ lẫm, không hòa nhập với các bạn đồng trang lứa, gây tự ti hoặc rối loạn tâm lý. Việc phát triển nhanh chóng có thể dẫn đến những vấn đề về chiều cao, khi xương phát triển nhanh nhưng lại dễ ngừng phát triển sớm, gây ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao lâu dài của trẻ.

Hơn nữa, dậy thì sớm cũng có thể làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh lý như ung thư vú hoặc ung thư buồng trứng ở trẻ gái, và ung thư tinh hoàn ở trẻ trai.

5. Điều trị dậy thì sớm

Khi phát hiện trẻ có dấu hiệu dậy thì sớm, việc đầu tiên là đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa để được khám và chẩn đoán chính xác. Tùy vào nguyên nhân gây dậy thì sớm, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp điều trị như:

Sử dụng thuốc ức chế hormone: Đây là phương pháp phổ biến giúp làm chậm quá trình dậy thì ở trẻ, từ đó giúp trẻ có thời gian phát triển một cách bình thường hơn.
Điều trị bệnh lý nền: Nếu dậy thì sớm do bệnh lý như rối loạn tuyến yên hay nhiễm trùng, bác sĩ sẽ điều trị nguyên nhân gốc rễ trước.

Bên cạnh đó, việc tạo một môi trường sống lành mạnh, đầy đủ dinh dưỡng và giảm thiểu các yếu tố tác động tiêu cực cũng rất quan trọng.

Kết luận

Dậy thì sớm là hiện tượng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và tâm lý của trẻ. Việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời sẽ giúp trẻ có thể phát triển một cách bình thường và tránh những hậu quả nghiêm trọng trong tương lai. Cha mẹ cần chú ý các dấu hiệu dậy thì sớm ở trẻ và tham khảo ý kiến bác sĩ khi có nghi ngờ.

-43%5